ISBN: 978-0141031484
Handelaar, wiskundige, filosoof, gewichtheffer en meer. Nassim Taleb laat zich niet makkelijk in een hokje stoppen.
Dit boek leert mij op een andere manier naar de wereld kijken, verbetert mijn bullshit-radar, laat me vaak hardop lachen en helpt me beslissingen te nemen.
Verplichte kost.
Notities en inzichten
Met risico-bewust hard werk en discipline heb je een grote kans om een comfortabel leven op te bouwen. Bereik je meer dan dat dan berust dat vooral op (onbewust) grote risico’s nemen en/of geluk.
Mild success > Skills & labor
Wild success > variance
(Taleb vindt bijvoorbeeld dat Elon Musk zijn succes een typisch geval van luck/risk is en veel minder te verklaren door zijn persoonlijkheid, strategie, etc.)
—
Solons waarschuwing is kort samen te vatten door “it ain’t over till the fat lady sings”.
Dat wat verkregen is met geluk kan door ongeluk weer worden weggenomen.
De andere kant is: dat wat verkregen is door hard werk / vaardigheden is beter bestand tegen willekeur.
Grote winsten zijn leuk, maar uiteindelijk zinloos/betekenisloos als het door 1 groot verlies kan worden weggevaagd.
—
Waarom de realiteit nog gemener is dan Russisch Roulette.
In plaats van zes kogel-kamers (?) zijn er honderden of duizenden. De kans op de klap is veel kleiner, komt minder vaak voor en daarom vergeten we dat de mogelijkheid bestaat. Maar op een dag komt ‘ie (bijv. beurscrash). Dit is the Black Swan problem.
Daarnaast zijn oorzaak / gevolg in realiteit veel minder duidelijk aan te wijzen dan bij Russisch Roulette. Dus denken we dat we een spel spelen met een laag risico, terwijl dit mogelijk niet zo is.
—
Wie betaalt het eten? > gooi een muntje op. Laat randomness (willekeur, het lot) bepalen.
—
Iemand die complexe zaken over-simplificeert wint het meestal van je in een TV debat, maar hij heeft waarschijnlijk geen gelijk. In sommige contexten (bijv. een business plan) is het simpel houden een goed idee, maar niet in contexten die door willekeur worden geregeerd (bijv. financiële markten).
Niet alles kan in tegelwijsheden worden uitgedrukt. Veel gezegden zijn fout.
—
We gedragen ons lang niet altijd rationeel (zoals economie professors aannemen).
Bijv. we weten dat we ons vaker medisch zouden moeten laten checken, maar doen het liever niet.
Ook: we leren niet goed van fouten van anderen. Dit is omdat we het zelf niet ervaren.
Het is prima om ons niet rationeel te gedragen in vele dagelijkse zaken…alleen in zaken die ons kunnen beschadigen (beleggen, gezondheid, extreme sporten) zouden we dit absoluut wel moeten doen. Vaak zie je dat de samenleving het andersom doet. Bijv. religie heel serieus nemen en enorme risico’s nemen op de beurs. Recept voor een blow-up.
—
Het is beter voor je gezondheid (minder stress) om zeer infrequent je aandelen portfolio te checken, je lichaam/geest reageren veel sterker op negatief nieuws dan op positief nieuws.
Ook het nieuws in detail volgen kan dit effect hebben. Als iets echt belangrijk is dan vindt het zijn weg wel naar je (dit heb ik zelf ervaren).
—
Je kunt iets wetenschappelijk laten lijken door met wetenschappelijke citaten en referenties te strooien, of wiskundige formules. Maar dit wil niet zeggen dat het ook rigoreus uitgevoerde wetenschap is.
—
Handelsstrategie van Taleb: Kleine verliezen maken bij ‘gewone’ marktomstandigheden, maar zo inzetten dat je bij grote variaties (een crash) een enorme winst maakt (die de verliezen uit het verleden ruimschoots compenseert).
Een stop loss, een vooraf bepaald exit punt, stelt je in staat om je verliezen te beperken in het geval je het bij het verkeerde eind hebt (en die kans is er altijd…in het verleden behaalde resultaten….).
Beleggen in aandelen gelooft hij verder niet in (handelen is iets anders dan beleggen). Wat hij verdient stopt hij in laag renderende, maar veilige, staats obligaties.
—
Een theorie die niet een verzameling voorwaarden heeft waaronder de theorie onjuist wordt bewezen, is charlatanism. Geen wetenschappelijk goede theorie.
Een handelaar die geen punt heeft waarop hij zijn mening verandert over zijn positie is, volgens Taleb, geen echte handelaar (doet me denken aan de Bitcoin hodlers).
—
Een open samenleving staat er altijd voor open dat haar ideeën onjuist bevonden mogen worden. Zo niet, kom je al snel in een totalitaire samenleving terecht. Ook utopieën staan vaak niet open voor tegenbewijs en zijn totalitair.
—
De gedachte dat aandelenbeurzen op lange termijn altijd stijgen klopt misschien als je kijkt naar het verleden, maar dat zegt in principe niets over de toekomst.
(wat betekent dit voor mijn eigen pensioen plan??)
—
Onderzoek dat geen resultaat heeft (wat in zichzelf ook een resultaat is, bijv. er is geen verband tussen x en y), haalt de krant niet.
—
Niet alles is lineair. Soms is een pad naar succes non-lineair….heel lang lijkt het alsof je een bepaalde skill niet beheerst, maar na veel oefenen, kun je ineens hetgeen waarvan je dacht dat het niet ging lukken. Weinig mensen hebben het doorzettingsvermogen om tot dat punt te komen en geven eerder op.
(doet me denken aan the Dip van Seth Godin)
—
Homo economicus (de rationele mens, consument, etc) die zo vaak in economische modellen wordt gebruikt..bestaat niet.
—
Dat er geen bewijs is, bewijst niets.
(absence of evidence, does not automatically mean evidence of absence)
—
Iedereen is fooled by randomness, maar diegenen die het van zichzelf weten hebben een voordeel.
—
Wittgensteins ruler: tenzij de bron van een bewering/commentaar goed gekwalificeerd is om de bewering te maken of het commentaar te leveren, zegt de bewering/commentaar meer over de bron dan over hetgeen wat gezegd wordt. Bijvoorbeeld in de OJ Simpson rechtzaak maakte een jurylid een bewering dat er te weinig bloed was. Dit zegt meer over het jurylid, dat totaal niet in statistiek en de verdere inhoud was gespecialiseerd, dan over zijn/haar statement. Ook reviews op amazon.com zeggen meestal meer over de persoon die ze achterlaat dan over het boek, tenzij de persoon echt verstand heeft van het onderwerp.
—
Een definitie van een held is niet per se iemand die mensen uit het vuur haalt, maar kan ook zijn iemand die zich waardig gedraagt.
Stoicijns leven is een poging om het lot terug te pakken. Je kunt me geven wat je wilt, maar ik zal mij waardig gedragen. Emoties zijn gewoon toegestaan overigens.
De rest, zelfhulp boeken en goedbedoelde adviezen, zijn voornamelijk ineffectief.
Moeilijke tijd? Lees de adviezen op p249 nog maar eens door (eindigend met “Good luck”).
—
Hoe hoger binnen het bedrijf, hoe meer je wordt betaald, maar hoe minder verband er lijkt te zijn tussen jouw gedrag/beslissingen en de resultaten van het bedrijf als geheel. Oftewel CEO’s kunnen zich maar beter een beetje nederig gedragen.
Aandeelhouders zouden hier veel kritischer op moeten zijn.
—
Als je iets leuk aan het doen bent, kijk dan nooit hoe laat de trein teruggaat, of je verpest je plezier.
Schrijven is leuk wanneer je niet van tevoren weet hoe lang het stuk gaat worden!